ترجمه رسمی مدارک تحصیلی و دانشگاهی به ترجمه‌ای گفته می‌شود که فرآیند آن از طریق یک مترجم رسمی مورد تایید قوه قضاییه انجام شده است و در نهایت سند ترجمه شده ممهور به مهر رسمی قوه قضاییه شده باشد. مدارک تحصیلی نیز از جمله اسناد رسمی است که امکان انجام ترجمه رسمی آن برای ارائه به سفارت خانه‌ها، دانشگاهها، موسسات، سازمان‌ها و سایر مراجع خارجی وجود دارد. یکی از شرایط اصلی ترجمه رسمی مدارک دانشگاهی و تحصیلی این است که پس از ترجمه حتماً باید مهر وزارت امور خارجه و قوه قضائیه بر روی آن وجود داشته باشد.
چهار مرحله برای ترجمه مدارک دانشگاهی وجود دارد که عبارتند از:
۱- اتمام دوره تحصیلی دریافت مدرک از نهاد آموزشی (مدرسه یا دانشگاه)
اخذ دانشنامه، ریزنمرات و برگه تسویه حساب
برای دریافت دانشنامه، دانشگاهها روال مختلفی دارند. دو حالت وجود دارد: فارغ التحصیل دانشگاه آزاد، فارغ التحصیل دانشگاه سراسری.
دانشجویانی که تعهد خدمت در قبال تحصیل رایگان دارند (که اغلب در دانشگاه‌‌های سراسری رخ می‌دهد) می‌بایست برای دریافت دانشنامه یا سابقه کاری به تعداد سال‌های تعهد داشته باشند و یا اینکه هزینه تعداد سال‌های تعهد خود را تسویه نماید و دانشنامه را آزاد نماید.
گواهی عدم کاریابی نیز می‌تواند برای دانشجویانی که نتوانند در رشته تحصیلی خود شغل پیدا نمایند می‌تواند جایگزین تعهد شغلی شود. بدین صورت که دانشجویان می‌توانند با رجوع به دفاتر کاریابی که تحت تایید اداره کاریابی وزارت کار هستند، آنجا ثبت نام نمایند. در صورتی که اداره کار نتواند شغل مورد نظر را بعد از اتمام ۶ ماه برای داوطلب پیدا نماید، گواهی صادر می‌کند که فرد فارغ التحصیل نتوانسته است شغل مورد نظر را پیدا نماید و دانشگاه نیز بر اساس آن، نسبت به آزاد کردن دانشنامه اقدام می‌نماید. در این صورت فرد فارغ التحصیل نیازی به پرداخت هزینه برای آزاد کردن مدرک خود نخواهد دشت.
دانشجویان دانشگاه آزاد از آنجایی که تحصیل رایگان نداشته‌اند در صورت تسویه حساب کامل با دانشگاه، می‌توانند در مدت زمان کوتاهی دانشنامه خود را دریافت نمایند و نیازی به سابقه کار و موارد دیگر نیست.
در نظر داشته باشید که مدرک موقت تحصیلی که دانشگاهها موقتاً به جای دانشنامه ارایه می‌دهند قابلیت ترجمه رسمی ندارد و ترجمه آن فاقد ارزش است.
۲- اخذ تاییدیه مدارک
دانشجویان رشته‌های غیرپزشکی می‌توانند مدارک تحصیلی خود را به وزارت علوم برده و اقدام به تایید آن با مهر وزارت علوم نمایند.
برای دانشجویان پزشکی نیز، این تاییدیه می‌بایست در وزارت بهداشت انجام گردد.
برای دانشجویان دانشگاه آزاد نیز، متقاضیان می‌بایست آن را به دفتر مرکزی دانشگاه آزاد برده و تاییده لازم را دریافت کنند.
اقدامات لازم برای ترجمه مدرک تحصیلی